Ga direct naar inhoud

Effecten straling en gezondheid

De elektromagnetische straling van antennes kunnen een opwarmend effect hebben op het lichaam. Andere effecten op de gezondheid zijn niet aangetoond. Sommige mensen melden wel klachten over de gezondheid zoals hoofdpijn, slapeloosheid en duizeligheid.

Opwarming door antennes

Het opwarmende effect van antennes kan risico's geven voor de gezondheid. Daarom zijn er blootstellingslimieten om te voorkomen dat de elektromagnetische velden van antennes ons teveel opwarmen. Antenne-eigenaren moeten zich hieraan houden. De Rijksinspectie Digitale Infrastructuur controleert of de blootstellingslimieten niet worden overschreden door metingen van het elektromagnetische veld uit te voeren.

Advies Gezondheidsraad

Er is en wordt veel onderzoek gedaan naar antennes en gezondheid. De Gezondheidsraad stelt in een advies uit 2020 aan de Tweede Kamer dat een verband tussen blootstelling aan elektromagnetische velden van antennes en negatieve gezondheidseffecten niet is aangetoond en ook niet waarschijnlijk is. Tegelijk zijn negatieve gezondheidseffecten niet uit te sluiten. De gezondheidsraad adviseert onderzoek te blijven doen, onder andere naar 5G. Het Kennisplatform Elektromagnetische Velden en Gezondheid  heeft hierover een eerste indruk geschreven.

Voorzorg bij antennes

De rijksoverheid vult het voorzorgsbeginsel in door de ICNIRP-richtlijnen uit 2020 te hanteren, door regelmatig metingen te doen bij antennes en door de nieuwste wetenschappelijke resultaten te volgen. De overheid laat zich hierbij adviseren door de Gezondheidsraad. Blijkt uit onderzoek dat er nadelige gezondheidseffecten zijn? Dan neemt de overheid maatregelen.

Het Kennisplatform Elektromagnetische Velden (EMV) legt op haar website uit wat we verstaan onder het voorzorgsbeginsel, hoe dit in Nederland voor elektromagnetische velden wordt gebruikt en wat gemeenten kunnen doen met vragen over gezondheid. De link naar deze informatie staat onderaan deze webpagina onder 'Zie ook'.

Elektromagnetische straling geclassificeerd als mogelijk kankerverwekkend

Het internationale agentschap voor onderzoek naar kanker (IARC) van de World Health Organization (WHO) heeft in 2011 elektromagnetische straling beoordeeld als mogelijk kankerverwekkend. Reden hiervoor was een onderzoek waarin een mogelijke samenhang is gevonden tussen mobiel bellen en hersentumoren. IARC geeft hierbij aan dat de uitkomsten van het onderzoek onzeker zijn en meer onderzoek nodig is. Dit staat in het rapport IARC classifies radiofrequency electromagnetic fields as possibly carcinogenic to humans van 31 mei 2011 (pdf, 251 kB).

Andere effecten

Andere effecten op de gezondheid dan opwarming zijn niet aangetoond. Toch komt het voor dat mensen diverse klachten toeschrijven aan antennes. Wetenschappelijk is er geen verband aangetoond tussen elektromagnetische straling en dergelijke klachten.

Elektrogevoeligheid

Sommige mensen ervaren klachten zoals hoofdpijn, spierpijn en/of gewrichtspijn als zij in de buurt komen van elektromagnetische bronnen. Het Kennisplatform Elektromagnetische Velden en Gezondheid (KP EMV) heeft hierover het kennisbericht Elektrogevoeligheid geschreven.

Zendmasten staan op veilige afstand

Antenne-installaties staan vaak op gebouwen of op vrijstaande masten in onze directe woonomgeving. Een antenne-installatie is altijd zo opgesteld dat u niet te dicht bij een antennepaneel kunt komen. Hierdoor worden op de plek waar u woont de blootstellingslimieten niet overschreden. Bij het in gebruik nemen van een nieuwe antenne-installatie wordt altijd rekening gehouden met de antennes die er al staan. Hierop houdt de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur toezicht.

Antennes en medische apparatuur

Alle implanteerbare cardioverter defibrillators (ICD’s), waaronder pacemakers, moeten voldoen aan strenge veiligheidseisen: een medisch apparaat heeft een bepaalde ‘immuniteitswaarde’. Het houdt in dat een apparaat robuust genoeg is en niet verstoord wordt door een elektromagnetisch veld van bijvoorbeeld een antenne. Daarnaast gelden bij ziekenhuizen regels voor de veldsterkte van antennes om verstoring op medische apparatuur te voorkomen. Dat staat in de EMC-beleidsregel. Heeft u vragen over antennes en uw pacemaker? Neem dan altijd contact op met uw cardioloog of arts. Op de website van de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur vindt u algemene informatie over storing: Storing voorkomen, oplossen of melden.

Veilig werken bij zendmasten

Werkt u vanwege uw beroep langere tijd voor een antennepaneel? Informeer dan hoe dit op een veilige manier kan. Monet - het samenwerkingsverband van mobiele operators in Nederland - geeft informatie en tools over veilig werken bij antennes.

Uw werkgever is verplicht te zorgen voor een veilige werkplek. Voor werkgevers is er de praktijkgids ‘Elektromagnetische velden in arbeidssituaties’ van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). SZW houdt toezicht op de naleving van de Arbowet en de besluiten die hierbij horen.  Voor werknemers en -gevers die te maken hebben met EMV en medische apparatuur , heeft het RIVM de brochure Elektromagnetische velden en medische hulpmiddelen gemaakt.

Onderzoeksorganisaties gezondheidseffecten antennes

  • ZonMw (Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie)