Wat is elektromagnetische straling
Naast de natuurlijke elektromagnetische straling als het licht van de zon, is er ook kunstmatige straling van antennes van radio, televisie, zendmasten, mobiele telefoons en wifi. Elektromagnetische straling is een golf, net zoals een watergolf op het wateroppervlak als je een steentje in een vijver werpt. Elektrische stromen veroorzaken deze golven.
Hoe ontstaat elektromagnetische straling
Een elektrische golf ontstaat door de aanwezigheid van elektrische lading. Zo is er rond elk stopcontact elektrische lading aanwezig. Een magnetische golf ontstaat als de elektrische lading beweegt. Bijvoorbeeld door het aanzetten van een apparaat waarvan de stekker in het stopcontact zit. Dit kennen we als stroom. Een elektrische golf die in beweging is, veroorzaakt altijd een magnetische golf en omgekeerd. Door de wisselwerking tussen deze golven ontstaat er elektromagnetische straling ook wel elektromagnetische velden genoemd. Elektromagnetische straling ontstaat door de wisselwerking tussen elektrische en magnetische velden. Elektrische velden zijn overal waar elektrische lading aanwezig is, zoals bij een stopcontact. Wanneer deze lading begint te bewegen, bijvoorbeeld wanneer een apparaat wordt ingeschakeld, ontstaat er een magnetisch veld. De bewegende elektrische lading kennen we als stroom. Elke elektrische golf in beweging creëert een magnetische golf, en andersom. Door deze continue interactie tussen elektrische en magnetische golven ontstaan elektromagnetische velden, die we overal om ons heen kunnen waarnemen.
Bereik elektromagnetische golf hangt af van frequentie
Elektromagnetische velden met een lage frequentie hebben een lange golflengte. Het bereik van deze golven is groot. Dat houdt in dat het signaal ver reikt. Denk hierbij aan de lage bastoon van muziek, die verder reikt dan de hoge tonen. Hoe hoger de frequentie hoe korter de golflengte en hoe minder ver de elektromagnetische golven reiken. De elektromagnetische golven van tv- en radiozenders, zendmasten, mobiele telefoons en draadloos internet zenden met een frequentie van 100.000 Hz (hertz) tot 300 GHz (gigahertz). Dit noemen we ook wel radiogolven of radiofrequente velden (RF).
Ioniserende en niet ioniserende straling
De frequentie van de elektromagnetische golven, oftewel het aantal trillingen per seconde, is het allerbelangrijkste bij de zogenaamde ionisatiegrens. Als de frequentie van de straling onder deze grens blijft, is het onmogelijk dat de straling bijvoorbeeld het menselijk DNA rechtstreeks aantast. Daarvoor is deze straling niet krachtig genoeg. De frequenties waarbij telecomtoepassingen werken zitten te laag om te kunnen ioniseren.De frequentie van elektromagnetische golven, oftewel het aantal trillingen per seconde, bepaalt of straling gevaarlijk kan zijn. De ionisatiegrens is de drempel waarbij straling genoeg energie heeft om elektronen uit een atoom te verwijderen. Het onderscheid tussen ioniserende en niet-ioniserende straling helpt ons begrijpen welke vormen van straling gevaarlijk zijn en welke niet. Onder deze grens is de straling te zwak om bijvoorbeeld DNA te beschadigen. Telecomtoepassingen, zoals mobiele telefonie, werken op zulke lage frequenties dat ionisatie onmogelijk is. In het overzicht van het elektromagnetisch spectrum (PDF, 196 KB) vindt u de verschillende elektromagnetische velden en de ionisatiegrens.